(આ શ્રેણીના બીજા લેખો માટે અહી ક્લિક કરો)
હડસનનાં કાંઠે પાછાં ફરીએ. હડસનનાં બન્ને કાંઠે બહું મજાનાં રસ્તા છે. રસ્તે ચાર પૈડાના વાહનો ચલાવવાની મનાઈ છે. રસ્તામાં થોડા થોડા અંતરે બાગબગીચા. વચ્ચે વચ્ચે લાકડાથી મઢેલા સુંદર મજાનાં ઓપન એર થીયેટર. થીયેટરમાં સમૂહ ડાન્સ ચાલે. આસપાસની મ્યુઝીક સ્કૂલનાં વિદ્યાર્થીઓ પણ અહીં જાહેરમાં પરફોર્મ કરવાં આવે. ખુલ્લી જ્ગ્યોઓમાં કવાયત અને યોગાસનો થતાં જોવા મળે. યુવાનોની સાથે સીતેર-એંસી વરસના વડીલો પણ કવાયત અને યોગાસનો કરતાં નજરે પડે. ક્યાંક ક્યાંક સ્કેટિંગ રિંગ હોય. યુવાનો તાલબદ્ધ રીતે અહીં ધબધબાટી બોલાવતા હોય. સાયકલ સવારોનો તો કોઈ પાર નહિ. નાનાં મોટા સહુ ભાતભાતની સાયકલ લઈને આનંદ લુંટતા હોય.
હડસનનાં કાંઠે પાછાં ફરીએ. હડસનનાં બન્ને કાંઠે બહું મજાનાં રસ્તા છે. રસ્તે ચાર પૈડાના વાહનો ચલાવવાની મનાઈ છે. રસ્તામાં થોડા થોડા અંતરે બાગબગીચા. વચ્ચે વચ્ચે લાકડાથી મઢેલા સુંદર મજાનાં ઓપન એર થીયેટર. થીયેટરમાં સમૂહ ડાન્સ ચાલે. આસપાસની મ્યુઝીક સ્કૂલનાં વિદ્યાર્થીઓ પણ અહીં જાહેરમાં પરફોર્મ કરવાં આવે. ખુલ્લી જ્ગ્યોઓમાં કવાયત અને યોગાસનો થતાં જોવા મળે. યુવાનોની સાથે સીતેર-એંસી વરસના વડીલો પણ કવાયત અને યોગાસનો કરતાં નજરે પડે. ક્યાંક ક્યાંક સ્કેટિંગ રિંગ હોય. યુવાનો તાલબદ્ધ રીતે અહીં ધબધબાટી બોલાવતા હોય. સાયકલ સવારોનો તો કોઈ પાર નહિ. નાનાં મોટા સહુ ભાતભાતની સાયકલ લઈને આનંદ લુંટતા હોય.
મારી જેવાં દાળભાતીયા કે વેપારી માનસવાળા આ બધું જોયા કરે. અહીં સર્વત્ર બેસવા માટે સરસ મજાનાં બાંકડાઓ છે. અમે અહીં બેસીએ. બીજું કરીએ પણ શું?
શિક્ષણમાં પરિશ્રમ, વ્યાયામ, રમતગમત, સંગીત, કલા, પ્રકૃતિ આ બધાનું ખૂબ જ મહત્વ છે. પણ આ વાત દાળભાતખાઉં ગુજરાતીઓને નથી સમજાતી. આપણે તો આ બાબતે બુદ્ધિને તાળા જ મારી દીધા છે.
યૂરોપમાં એક નાનો ટચુકડો દેશ આવેલો છે. ઉત્તર ધ્રુવની નજદીકનો દેશ છે. જેનું નામ છે ફિનલેન્ડ. સમગ્ર વિશ્વમાં તે દેશ શિક્ષણમાં પ્રથમ સ્થાને છે. આ દેશનાં શિક્ષણમાં પરિશ્રમ, વ્યાયામ, રમતગમત, સંગીત, કલા, પ્રકૃતિ આ બધાને ખૂબ મહત્વ આપવામાં આવી રહ્યું છે.
ભાવનગર અને ગાયકવાડી રાજમાં રજવાડાઓ તરફથી વિદ્યાર્થીઓ અને યુવાનોને શારીરિક રીતે ખડતલ બનાવવા ઉપર ખૂબ જ ભાર આપવામાં આવતો. ભાવનગરનાં પ્રજા વત્સલ રાજા કૃષ્ણકુમારસિહજી, દીર્ઘદ્રસ્તા દીવાન પટ્ટણીસાહેબ અને સ્વાતંત્ર સેનાની વિર પૃથ્વીસિંહ આઝાદે ૧૦૮ અખાડા શરૂ કરેલાં.
ભાવનગરમાં રાજાઓ તરફથી માત્ર અખાડા જ નહિ પણ કલા, સંગીત, સાહિત્યને પૂરેપૂરું પ્રોત્સાહન મળતું. તેની અસર આજે પણ જોવા મળી રહી છે. એટલે જ તો ભાવનગર કલાનગરી કે સંસ્કૃતિ નગરી તરીકે ઓળખાય છે.
મારું કોલેજ સુધીનું ભણતર અમરેલીમાં થયેલું. ત્યાં સમર્થ વ્યાયામ મંદિર કરીને એક સરસ મજાનો અખાડો. હું આ અખાડામાં સાતેક વર્ષ ગયો હઈશ. અહીં અમને સમૂહ કવાયત, દંડ બેઠક, તલવાર દાવ, ભાલા દાવ, બરછી દાવ, લેઝીમ, ડમ્બેલ્સ, કુસ્તી, કબ્બડી, ખો-ખો આવું બધું જ શીખવવામાં આવતું. આ બધાં થકી હું સ્પોર્ટ્સમેન સ્પિરીટ પામેલો છું. જીતમાં ગુમાન નહિ કરવાનું અને હારને પચાવવાનું શીખેલો. કોઈ પણ પડકારને પહોંચી વળવાનું પણ શીખેલો. (હા, નોકરીના છેલ્લા વરસોમાં એક બે બાબતે લાંબી લડત પછી પણ જુઠાઓ સામે હથિયાર હેઠુ મુકવું પડેલું, તેનું ભારે દુઃખ છે)
શારીરિક શિક્ષણનું મહત્વ અને પરીશ્રમનું મહત્વ આપણે ગુજરાતીઓ ક્યારેય સમજ્યાં નથી. બાળકને રમવું, પ્રવૃત્તિ કરવી, થાકવું આ બધું બહું જ ગમે છે. તે થકી વિદ્યાર્થીનું સાચું ઘડતર થાય છે. આ બધું જ આપણે છીનવી લીધું છે. જે શિક્ષણ સાવ નકામું છે તેની બોલબાલા કરી દીધી છે!
ફિલ્મ કલાકાર આમીરખાનને TVમાં ‘સત્યમેવ જય તે’ કે પછી ‘મુમકીન હૈ’ જેવાં એપિસોડ આપવાં માટે જેટલાં પણ અભિનંદન આપીએ તેટલા ઓછા છે. ઓક્ટોબર ૨૦૧૪ માસનો એપિસોડ રમતગમત ઉપર આપીને તેણે અને તેની ટીમે કમાલ કરી. તેમાં કપિલદેવ, સચિન અને અનેક નામી રમતવીરોનો જોરદાર સાથ મળ્યો. દિલ્હીના મંત્રી પણ ટેલીવિઝન ઉપર આવીને રમતના મહત્વ વિશે એક રાગે ગીત ગાયાં.
ગુજરાત માટે અને દેશ માટે ઓક્ટોબર ૨૦૧૪નો માસ મજાનો રહ્યો. માન. મુખ્યમંત્રી સુ.શ્રી આનંદીબહેન ખેલકુંભ મહોત્સવમાં ભાવનગર આવેલાં. તેઓશ્રીએ જાહેર પ્રવચનમાં કહ્યું કે તેઓ ભણતાં ત્યારે અચ્છા રમતવીર હતાં. હવે તો તેઓશ્રી મુખ્યમંત્રી છે. તેઓમાં નિર્ણય લેવાની જબરી તાકાત છે તેવો મારો ખુદનો વર્ષોનો અનુભવ છે. સુ. શ્રી આનંદીબહેન ગુજરાતનાં બાળકો માટે રમતના દ્વાર ખોલી આપશે તેવી આશા રાખીએ.
વધુ મજા તો ત્યારે આવી જયારે ઓસ્ટ્રેલિયા ગયેલાં આપણા માનનીય વડા પ્રધાન શ્રી મોદીસાહેબે જાહેરમાં કહ્યું કે મને ઓસ્ટ્રેલિયા પાસેથી સ્પોર્ટ્સમેન સ્પિરીટ શીખવા મળેલ છે, ‘આ સ્પિરીટ સ્પોર્ટ્સ વિના શક્ય નથી’. મોદીસાહેબ ગુજરાત અને દેશનાં બાળકો માટે રમતના દ્વાર ક્યારે ખોલી આપશે?
