દફતરનો ભાર દૂર કરીએ

ડો. નલિન પંડિત

પૂર્વ શિક્ષણ નિયામક, GCERT - ગાંધીનગર

તા. 15-03-2019

માન. પ્રાથમિક શિક્ષણ નિયામક શ્રી ગાંધીનગર

માન. નિયામકશ્રી, GCERT - ગાંધીનગર

વિષય : વિદ્યાર્થીઓ ઉપર દફતરના બેસૂમાર ભાર ઘટાડવા કાયદો ઘડવા વિનંતી

સંદર્ભપત્ર  : આપશ્રી ઉપરનો મારો તા. ૨૪-૦૮-૨૦૧૬નો સંદર્ભપત્ર

માન. નિયામકશ્રી

નમસ્કાર

ગુજરાતનાં બાળકો ઉપર બેસૂમાર દફતરનો ભાર વેઠી બાળપણ ગુમાવી રહ્યાં છે. આપશ્રીએ આ અંગે તુરતોતુરત કાયદો ઘડવો ખૂબ જરૂરી છે.

આજસુધી તો ગુજરાતનાં ખાનગી પ્રાથમિક શાળાનાં વિદ્યાર્થીઓ દફતરનો અને હોમવર્કનો અધધધ... ભાર વહન કરી રહ્યાં છે. હવે તો જિલ્લા શિક્ષણ સમિતિ હસ્તકની તથા નગરપાલિકા કે કોર્પોરેશન શિક્ષણ સમિતિ હસ્તકની શાળાઓમાં પણ આવો ભાર જોવા મળી રહ્યો છે.

થોડા સમય પહેલાં ગુજરાતમાં બહોળી પ્રસિદ્ધિ ધરાવતાં સમાચારપત્રમાં તેમજ એક રાષ્ટ્રીય ચેનલમાં દફતરનાં ભાર અંગે વિસ્તૃત અને ચોંકાવનારો અહેવાલ પ્રસિદ્ધ થયેલો. એક સમાચારપત્રમાં આવેલું કે દફતરના ભારનાં કારણે સુરતમાં એક દીકરીનો હાથ ભાંગ્યો.

થોડા વર્ષો પહેલાં ભાવનગરનાં ખૂબ જાણીતા બાળરોગ નિષ્ણાત ડૉ. આઈ કે વીજળીવાળાસાહેબનો લેખ પ્રસિદ્ધ થયેલ. જેમાં દફતરનાં અને હોમવર્કનાં ભારથી બાળકોને થતાં નુકશાન અંગે સંશોધન આધારિત ચોકાવનારી હકીકતો દર્શાવવામાં આવી છે. ભાવનગરના ખૂબ માનીતા અને જાણીતા દશેક જેટલાં બાળરોગ નિષ્ણાત ડોક્ટરસાહેબોએ પણ આ હકીકતને ભારપૂર્વક જણાવી છે.

દફતરનાં અધધધ....ભારનાં કારણે બાળકોને થતું ભારે નુકશાન __

• કરોડના હાડકાઓનાં વળાંકને નુકશાન થાય છે.
• કરોડરજ્જુની આજુબાજુના સ્નાયુઓ ખૂબ ખેચાણ અનુભવે છે, કુર્ચાને નુકશાન થઇ શકે છે.

તેના કારણે -

 -  લાંબા સમયનો દુઃખાવો થાય છે,

 -  વાંકા વળવાની અને ફરવાની ક્રિયાને નુકશાન થાય છે,

 -  ઊઠવા બેસવા ચાલવામાં ઝાડા અને પેસાબમાં તકલીફ પડે છે.

• ખભાના સ્નાયુ અને હાડકાને નુકશાન થાય છે.

• મણકાની ગાદી વચ્ચે રહેલાં પ્રવાહીને નુકશાન થાય છે.
• નાની ઉમરે સ્પોન્ડીલાઇટીસ અને ઓસ્ટીઓઆર્થાઇટીસ થાય છે.
• ૬૦% જેટલાં બાળકોને કમરદર્દની પીડા થાય છે.

આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણો મુજબ –

દફતરનું વજન બાળકના વજનના દશમાં ભાગનું હોવું જોઈએ!

NCERTની ગાઈડ લાઈન મુજબ –

ઉપલા ધોરણોમાં વધુમાં વધુ બે કલાક હોમવર્ક હોવું જોઈએ!!!

વિશેષ :

• બાલમંદિર અંગે કેરાલા હાઇકોર્ટનો ચૂકાદો અનુકરણ કરવાં યોગ્ય છે.
• Z NEWSમાં મહારાષ્ટ્રનાં બે બાળકોએ પ્રેસ કોન્ફરન્સ કરી દફતરના કારણે તેઓને જે પીડા સહન કરવી પડે છે તેની કરુણ કથા પ્રસ્તુત કરી હતી આ વિદ્યાર્થીઓએ એ પણ કહ્યું કે હવે જો શાળા દફતરનો ભાર નહિ ઘટાડે તો તેઓ શાળાનાં દરવાજે બેસી વિરોધ કરશે.

Z NEWS રીડરે એમ પણ કહ્યું કે મહારાષ્ટ્ર હાઇકોર્ટે ભારે દફતર અંગે આદેશ પણ આપ્યો છે કે દફતરનું વજન વિદ્યાર્થીનાં વજનના ૧૦% જેટલું જ હોવું જોઈએ.

સરકાર જ્યાં સુધી બધાં બાળકોને ટેબ્લેટ ના આપી શકે ત્યાં સુધી દફતર અને હોમવર્કનો ભાર ઘટાડવા અંગે કાયદો ઘડી ગુજરાતનાં લાખો બાળકોનાં ઉજળા ભવિષ્યને બચાવવું ખૂબ જરૂરી છે.

આભાર.

આપનો અને બાળકોનો   

ડૉ. નલિન પંડિત